Projecten/publicaties

Wetlands – zuiverend en waterbergend vermogen

Wetenschappelijke kennis benutten we door wetland-configuraties verder te ontwikkelen en in de praktijk te demonstreren. Zodat natuurlijke zuiveringsprocessen en waterberging optimaal worden gecombineerd met natuur en landbouw. Het onderzoek richt zich op ontwerp en inrichting van wetland systemen, passend bij het landschap en de omgeving. Daarbij wordt gezocht naar synergie met landbouw en hergebruik van grondstoffen.

Innovatieve monitoring – goed zicht op waterkwaliteit

Via toegepast onderzoek dragen we bij aan de ontwikkeling van betrouwbare en betaalbare concepten voor waterkwaliteitsmonitoring, en demonstreren deze in de praktijk. Het onderzoek is gericht op nieuwe methoden voor het meten, presenteren en voorspellen van waterkwaliteit en vuilbelasting van watersystemen, om zo beter te kunnen anticiperen op eventuele risico’s voor mens en natuur. 

Better Wetter

In het project wordt kennis ontwikkeld over een klimaatadaptief watersysteem in veengebieden en nieuwe vormen van waterbeheer, functies en functiecombinaties en de relatie met het meer toekomstbestendig maken van het watersysteem (flexibel waterpeil, berging in een natuurgebied, natte teelt, natuurvriendelijke oevers, etc.). Dit wordt gedaan door met elkaar en met andere actoren uit de regionale samenleving a) het watersysteem te onderzoeken en b) te experimenteren met innovatief waterbeheer in het gebied. De onderzoeksvraag is: In welke mate dragen nieuwe vormen van duurzaam, slim waterbeheer bij aan de toekomstbestendigheid van het watersysteem in Noordoost Fryslân?

Het project levert voor de waterbeheerders, planologen, natuurbeheerders en andere betrokken professionals een digitaal handboek, bestaande uit een analyse van het watersysteem in het gebied, een klimaatstresstest, een gidsmodel voor het vasthouden en schoonhouden van water, beschreven innovatieve oplossingsrichtingen, een 3D animatie, een participatieve handreiking met ontwerprichtlijnen, beschreven ervaringen en enkele toekomstscenario’s voor het gebied. Dit alles wordt gekoppeld aan een veldwerkplaats en kennismanagementsysteem.

Wil je meer weten over het project Better Wetter? Neem dan contact op met Jan Fliervoet via  of kijk op www.lstleeuwarden.nl/better-wetter.

CANAPE

CANAPE is een project dat tot doel heeft de duurzaamheid van veengebieden te vergroten. Door klimaatverandering, ontwatering, landbouw etc, verdwijnt het veen langzaam maar zeker en komen er grote hoeveelheden CO2 vrij. Om dit te stoppen dan wel te vertragen hebben we kennis nodig omtrent het veensysteem en –landschap maar ook hoe dit benut kan worden, inclusief sociaal-economische ontwikkeling. Het project kent derhalve een aantal belangrijke pijlers:  veenwaterkwaliteit, landbouw en natuur. Deze drie zaken moeten klimaatbestendig worden gecombineerd om zo de bijdrage aan CO2-uitstoot te verminderen, natuurkwaliteit te verbeteren en sociaal-economische benutting van het landschap te verduurzamen.  Daarnaast zal een uitgebreide eco-hydrologische analyse gemaakt worden van de Friese meren en de waterkwaliteit. Daartoe wordt gebruik gemaakt van innovatief onderzoek met behulp van zenders, onderwaterdrones en computermodellen. Maar ook procesmatig vernieuwende concepten als citizens science zullen worden toegepast. 

Wil je meer weten over het project CANAPE? Neem contact op met  of kijk op http://northsearegion.eu/canape/.

DNA Friese vlag

Er is sprake van een ‘Awarness gap’ op het gebied van waterbeheer en waterbewust zijn onder veel Nederlanders (OESO, 2014). Veel mensen hebben geen duidelijk beeld van het watersysteem waar ze gebruik van maken en de daarbij behorende waterkwaliteit. De waterkwaliteit voldoet niet overal aan de normen en de veerkracht is niet altijd optimaal. Het bewustzijn van mensen speelt hierbij een belangrijke rol. Zij maken direct gebruik van het watersysteem door middel van onder andere recreatie en beïnvloeden hiermee het water. Het bewustzijn van mensen kan worden vergroot door ze een blik onder water te geven op plekken die anders niet zichtbaar zijn en ze in contact te brengen met dit watersysteem. 

Tijdens dit project zal een route uitgelegd worden om te wandelen en varen langs diverse wateren in en om Leeuwarden zoals de Potmarge en de grachten. Op de kaart voor de route staat per locatie de bijzondere kenmerken van het watersysteem beschreven. Zo zal er bij de Potmarge een uitleg zijn over de Watercampus, maar ook de geschiedenis van de Potmarge en de verbeteringen die er de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. Daarnaast zullen er ook transparante kano’s zijn waarbij de mensen op diverse momenten langs de Gele Plomp zullen komen. Doel van het project is de waterbewustzijn onder de gebruikers van het watersysteem te vergoten en daardoor een duurzamer gebruik van het watersysteem te stimuleren. 

Wil je meer weten over het project DNA Friese vlag? Neem contact op met .

Innovatieve klimaatstresstest Fryslân

Dit project gaat om het inzichtelijk maken van de mogelijke effecten van klimaatverandering, zoals wateroverlast (overstromingen en water tekort), maar ook hittestress, door het ontwikkelen van een klimaatstresstest om klimaatadaptatiesstrategien en keuzes in Friesland te onderbouwen en te prioriteren en participatieve gebiedsontwikkeling te stimuleren. Het doel is geformuleerd in samenwerking met het Fries Bestuursakkoord Waterketen (FBWK). Hiertoe wordt een similatie-model doorontwikkeld waarvan de kaarten en beelden worden gebruikt bij interactieve beleidsvorming en uitvoering van ruimtelijke adaptatie.

Wil je meer weten over het project Innovatieve klimaatstresstest? Neem contact op met .

Innovatieve monitoring

Met dit project wordt beoogd om inzicht te geven in de toepasbaarheid en bruikbaarheid van inzet van onderwaterdrones voor monitoring van oppervlaktewatersystemen. Hierbij is het uitgangspunt dat adequate monitoring een combinatie van statische en dynamische monitoring omvat. Zo zou statische monitoring bijvoorbeeld een indicator kunnen zijn voor dynamische monitoring. 

Wat betreft de toepasbaarheid en bruikbaarheid is het doel om verschillende watertypen te onderzoeken ook in historisch perspectief. Hiermee wordt bedoeld dat ook wordt gekeken naar de effectiviteit van duurzame watersystemen die in het verleden zijn aangelegd. Een voorbeeld hiervan is het Morra Park in Drachten dat op basis van duurzaamheidsprincipes meer dan 15 jaar geleden is gerealiseerd.

Een bijkomend doel van het project is om bij te dragen aan het beeld van Nederland als proeftuin voor innovaties in het waterbeheer en daarmee het versterken van de BV Nederland. Bovendien is het doel door met drones het onzichtbare zichtbaar te maken. Dit kan van waarde zijn voor capacity building. Denk hierbij aan het aantrekkelijk presenteren van de watersector voor het werven van nieuwe kenniswerkers/studenten en denk aan de bijdrage die inzet van drones kan bieden in communicatie met actoren en zodoende sociale innovatie kan ondersteunen. Wat de toekomstige wateringenieurs nog kan worden opgemerkt dat deze technologie aansluit bij de skills van de huidige “game-generatie” die, over het algemeen, beschikken over bijvoorbeeld een betere digitale oog-hand coördinatie dan veel huidige kenniswerkers in de watersector.

Wil je meer weten over het project Innovatieve monitoring? Neem contact op met .

Klimaatkanalen

Dit project heeft tot doel om te onderzoeken of, waar en hoe de kanalen in Friesland aanleiding kunnen zijn voor duurzame gebiedsontwikkeling vanuit technische (waterkwaliteit en waterkwantiteit), fysiek-ruimtelijke en sociaal-economische invalshoek. Het landschap in en rondom de kanalen en de hierin gelegen functies, kan veerkrachtiger worden gemaakt door meer water te bergen in natte periodes zodat het gebruikt kan worden in de drogere periodes. Combineren met andere functies in het gebied kan een versterkend synergetisch effect veroorzaken. Zo kan een waterbergende functie gecombineerd worden met nieuwe vormen van landbouw, de circulaire economie, woon- en de vrijetijdseconomie. De landbouw zal positieve effecten ervaren door de beschikbaarheid van voldoende schoon water in de anders drogere periodes.

Wil je meer weten over het project Klimaatkanalen? Neem contact op met .

Leren van Klimaatinnovaties

Leren door het expliciet rnaken van leerervaringen is niet de tweede natuur van de meeste organisaties. Terwijl in essentie dat wel het doel is van pilots. Het leerdoel wordt vooraf vaak benoemd maar vervolgens wordt ervan uitgegaan dat eengoed voorbeeld vanzelf tot brede toepassing leidt. Ook worden de effecten van de pilots niet altijd adequaat gemonitoord waardoor uitspraken over het effect kunnen worden betwist. Het probleem is dat (toekomstige) bestuurders en waterprofessionals zich blijkbaar onvoldoende bewust zijn dat vemieuwing van het waterbeheer gaat om veranderingen (transities) die leiden tot verbeteringen. Pilots zijn in dat licht bezien elementen die een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan transitie, maar zonder die verbinding als losse experimenten een beperkte doorwerking hebben. Het leren van experimenteren vraagt dus van betrokkenen een brede scope en vereist competenties die samenhangen met het faciliteren van verandering.

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft de ambitie om meer inzicht te krijgen in het lerend vermogen binnen de organisatie om beter invulling te kunnen geven aan adaptief waterbeheer. Daarom is het initiatief genomen tot een verkennend onderzoek "pilots in klimaatadaptatie" waarbij uiteenlopende pilots van het waterschap uit de afgelopen 20 jaar in een leeromgeving worden geevalueerd. Doel daarvan is inzicht te krijgen ln de succes- en faalfactoren als basis voor een eventuele vervolgstrategie om het adaptlef vermogen bij het waterschap te verhogen.

Wil je meer weten over het project Leren van Klimaatinnovaties? Neem contact op met .

Limburg Waterklaar

In het project Limburg Waterklaar staat de vraag centraal hoe we bij particulieren hemelwater dat van riool afgekoppeld wordt  kunnen gebruiken binnen eigen terrein  en omgeving, zodanig dat biodiversiteit en natuurwaarden versterkt worden, een bijdrage geleverd wordt aan een meer hittebestendige woonomgeving en een gezondere leefomgeving.  Het onderzoek richt zich op bestaande kennis, concepten en modellen , op kennisvragen die er leven bij de beheerders / ontwerpers /bewoners/ uitvoerders en nieuwe modellen en concepten die nodig zijn om antwoord te kunnen geven op de kennisvragen.

Doel van het project Limburg Waterklaar is om op ondernemende, innovatieve wijze, te werken aan verhoging van natuurwaarden en gezondheid in de bebouwde omgeving in verbinding met de Regionale Wateragenda van Waterklaar, in co-creatie en coproductie met woningeigenaren en bewoners, buurtvrijwilligers, professionals en onderwijs/onderzoek op eigen omgeving afgestemde systemen ontwikkelen, aanleggen en testen om zo ervaring op te doen, zicht te krijgen op de praktische uitvoeringsvragen en antwoorden hierop.  De geteste modellen en opgedane kennis wordt beschikbaar gemaakt voor particulieren, collectieven van particulieren en bedrijven. Afhankelijk van de wensen zijn deze modellen op kleine of grote schaal inzetbaar door deze afzonderlijke doelgroepen of in combinatie.